W 1999 roku Katolicka Agencja Informacji przeprowadziła ankietę biblistów polskich, w której Biblia Tysiąclecia zajęła trzecie miejsce w kategorii jasności, czwarte w wierności i dopiero siódme w staranności i piękności języka.

Powyższe statystyki pokazują, że „Tysiąclatka” nie jest idealna; być może nie ma tam wielu błędów i nie są one na tyle poważne, aby rzucały się w oczy osobom świeckim, jednak ci bardziej obeznani w temacie mogą je zauważyć.

[J 19, 37]

Pierwsza część artykułu skupiała się stricte na błędach, ta zaś skupi się na trzech niedoskonałościach, które mogłyby zostać lepiej przetłumaczone. Jedna z nich znajduje się w Ewangelii wg św. Jana w rozdziale 19. Gdy Jezus Chrystus umarł na krzyżu, nie połamano mu goleni, lecz przebito mu bok, tak jak zostało to przepowiedziane. W Biblii Tysiąclecia w 37. wersecie padają słowa „Będą patrzeć na Tego, którego przebili”. Tego samego tłumaczenia użyto w Nowej Biblii Gdańskiej. Jednakże lepszym tłumaczeniem wydaje się być „Zobaczą, kogo przebili”, które w tej lub podobnej formie możemy znaleźć w Biblii Warszawskiej, Brzeskiej, Gdańskiej jak również w Uwspółcześnionej Biblii Gdańskiej, a nawet Biblii Jakuba Wujka.

[Flp 2, 6]

List św. Pawła do Filipian, a zwłaszcza jego fragment z 2. rozdziału, zaczynający się w 6. wersecie, a kończący w 11., jest szczególnie ważny z perspektywy rozwoju wewnątrzkościelnych wypowiedzi skupiających się na osobie Jezusa Chrystusa. I to właśnie tutaj, a dokładnie w 6. wersecie znajduje się nie do końca adekwatne tłumaczenie: „On to, istniejąc w postaci Bożej, nie skorzystał ze sposobności, aby na równi być z Bogiem”. Sugeruje ono, że Jezus Chrystus nie był równy Swemu Ojcu, Bogu, mimo, że miał taką „sposobność”. Jeśli by tak było, to nie powinniśmy uznawać Jezusa za jedną z trzech postaciach: Ojca, Syna i Ducha Świętego. Biorąc to pod uwagę można stwierdzić, że w tłumaczeniu: „Który będąc w naturze Bożej, nie uznał za grabież, że jest równy Bogu” jest więcej prawdy.

Doktor teologii, brat dominikanin Paweł Klimczak tłumaczy to tak:

Hymn do Filipian jest więc tekstem niezwykle głębokim chrystologicznie. W połowie lat 50. I w. spotykamy się z jasno wyrażoną wiarą w udział Chrystusa w jedynym bóstwie Ojca. Chrystus dzieli z Ojcem Jego boski sposób istnienia, który poprzedza wcielenie. Stając się człowiekiem nie traci tego sposobu bycia, rezygnuje jednie z należnej Mu boskiej chwały. Uniżenie Chrystusa aż po śmierć na krzyżu, które wyraża Jego całkowity dar z siebie i posłuszeństwo Ojcu, prowadzi do Jego wywyższenia. W swoim człowieczeństwie otrzymuje od Ojca pełnię władzy i wspólnie z Nim odbiera kult uwielbienia od całego stworzenia. Wszystko to każe widzieć w Chrystusie Pana, który jest równy Bogu Ojcu. Nie jest drugorzędnym bóstwem czy ubóstwionym człowiekiem. Wywyższenie Chrystusa do udziału w boskiej władzy nad światem każe widzieć w Nim Tego, który dzieli również z Ojcem Jego boskość.

[Mk 9, 1]                  [J 10, 1]

Trzecią i ostatnią niedoskonałość w Biblii Tysiąclecia, którą udało nam się znaleźć pojawia się w  Ewangelii wg św. Marka oraz 10. rozdziału Ewangelii wg św. Jana.

Na początku 9. rozdziału Ewangelii wg św. Marka Jezus przemawia do Apostołów, w 10. rozdziale Ewangelii wg św. Jana zaś do faryzeuszy. W „Tysiąclatce” jego pierwsze słowa to pompatyczna formuła „Zaprawdę, powiadam wam”. Ten sam lub podobny zwrot znajduje się w większości polskich przekładów Biblii. Jednakże Biblia Paulistów, inaczej zwana Częstochowską lub Jasnogórską, którą w całości wydano w  2008 roku jest w tym wypadku szczęśliwym wyjątkiem. „Uroczyście zapewniam was” oraz po prostu „Zapewniam was”, które widnieją w tych dwóch ewangeliach brzmią bardziej naturalnie.

Biblia Tysiąclecia, tak jak każde inne dzieło, jest tworem ludzi, którzy nie są idealnymi redaktorami. Rzeczą ludzką, jak każdy dobrze wie, jest błądzić i każdy ma prawo popełniać błędy. Również twórcy Biblii Tysiąclecia, dlatego też głębsza analiza tego tekstu ujawniła kilka niedociągnięć. Mimo to jest to wspaniałe dzieło od wielu lat używane podczas mszy świętych w Polsce. Szóste wydanie jest obecnie w fazie przygotowań. Miejmy nadzieję, że błędów będzie tam nieco mniej.

2 uwagi do wpisu “„Biblia tysięcy błędów”? Wybrane przykłady (vol. 2)

  1. Biblią 1000 błędów ks. Dąbrowski nazwał I wydanie Biblii Tysiąclecia. Zmarł w 1970 r. więc nie mógł pisać o poprawionych, za jego sugestiami kolejnych wydaniach.
    Poza tym chodziło o pewną sytuację pomiędzy ks. Dąbrowskim a o. Jankowskim.

    Polubienie

    • Dzięki, może faktycznie zabrakło w artykule opisu sytuacji, w której to wydarzenie zostało ukute. Zgrzytów w wyd. V jest już niewiele, ale wciąż warto sięgać po inne przekłady, by zobaczyć różnice, nawet na poziomie merytorycznym. No i z niecierpliwością czekamy na wyd. VI, choć ma być to jedynie rewizja „piątki” .

      Polubienie

Dodaj komentarz